Mental Retardasyon
Bu telaffuzu zor hastalık adı pek bilinmemesine rağmen yayılımı en geniş olan yani en sık rastlanan zihinsel gelişim bozukluklarındandır.
Mental: Zihin, zihinsel
Retardasyon: Sapma, bozulma, gerileme
Mental retardasyon: Zihinsel işlevlerde gerileme ve bozukluk.
Çocuğum Mental Retarde mi?
Çocuğunuza çeşitli merkezler tarafından MR gerileme teşhisi konulmuş olabilir. Siz de çocuğunuzda mutlaka bazı belirtiler gözlemlemişsinizdir.
Eğer Çocuğunuz;
Ağır ve zor öğreniyorsa, öğrendiklerini aklında tutmada zorlanıyorsa
Yürümesi yaşıtlarına göre geciktiyse
Aile bireyleri ve çevresindeki kişilerle sosyal iletişim ve duygu paylaşımında zorlanıyorsa
Yemek yeme, temizlik, tuvalet eğitimi gibi öz bakım dediğimiz alanlarda ihtiyaçlarını karşılamada yaşıtlarına oranla geciktiyse
Kendini ifade etmede “dil”i kullanamıyorsa veya dil kullanımında güçlük çekiyorsa
Akademik becerileri öğrenmede güçlük çekiyorsa
Çeşitli davranış problemleri (aşırı hareketlilik, saldırganlık, dikkat problemleri, çevresine kayıtsız kalma vb.) varsa
Bu belirtiler çocuk gelişim gelişim dönemlerini tamamlamadan önce ortaya çıktıysa Mental Retarde olabilir.
Bu belirtilerin tümünün her MR’lı çocukta bulunmasını – dolayısıyla sizin çocuğunuzda da tümünün bulunmasını – beklemeyiniz. Her MR’lı çocuğun gösterdiği belirtiler farklı olabilir. Sizin, çocuğunuzda sık rastladığınız bir belirtiyi başka bir MR’lı çocuk hiç göstermeyebilir.
MR’li Bir Çocuk Neler Yapabilir?
Çok ağır ve ağır sınıfa giren MR’larda zeka puanı en fazla 40’dır. Bu hastaların çoğunluğu yatağa bağımlı, tam gözetim isteyen, her türlü bakımları başkaları tarafından karşılanması gereken veya çok sınırlı bağımlı etkinlik gösterebilen hastalardır. Bu hastalar yoğun eğitimle bazı becerileri kazanabilirler. Yine eğitimle; iletişim, konuşma, özbakım ihtiyaçlarını sınırlı da olsa karşılayabilecek duruma gelebilirler.
Ilınlı MR’larda IQ 40 ile 50 puan arasındadır. Bu grupta da fiziksel hasarlar, beyin hasarları sık görülür. Ancak anaokulu ve ilkokul 1. Sınıf düzeyine gelebilirler. Çok yönlü bir eğitim programıyla her alanda yetilerinin geliştirilmesi gerekir. Meslek kazanabilirler.
Hafif MR’ da IQ 50-70 arasındadır. Genellikler okula başlayıncaya kadar fark edilmezler. 20’li yaşlara doğru 6. Sınıf düzeyine gelebilirler. Stratejik olmayan emeğe dayalı işlerde çalışabilirler. Ancak yine de mali açıdan ve sosyal açıdan gözetilmeleri gerekir.
Derecesi ne olursa olsun MR’lı hastaların beceri edinmesi ve hayata kazandırılması ancak yoğun ve devamlı eğitim programlarının sistemli ve sabırlı bir şekilde uygulanması ile mümkün olur.
Unutmayın ki; MR’lı bir çocuk da, bir şeyler öğrenirken normal bir çocuğun geçtiği basamaklardan geçer. Ancak diğerlerinden farkı bu basamaklardan daha yavaş geçmesi ve daha çok denemeye, tekrara ihtiyaç duymasıdır. Bu yüzden çocuğunuzun daha fazla zamana gereksinimi var. Ve eğitimine ne kadar erken başlanırsa kazanacağı mesafe o kadar çok olacaktır.
MR’i Oluşturan Nedenler Nelerdir?
Doğum Öncesi Nedenler: Beyin gelişimine ait hasarlar, kromozom bozuklukları, hamilelikte annenin geçirdiği hastalıklar, bazı enzimler MR’a neden olabilir.
Doğum anındaki nedenler: Doğum anında oluşan ve beyine olumsuz etkide bulunan prematürelik, merkezi sinir sistemi hastalıkları, forseps bu kategoride yer alır.
Doğum sonrası nedenler: Menenjit, kafa travması, çevresel nedenli hasarlar beyin tümörü, kurşun zehirlenmesi bu gruba girer.